ارتباط‏ عوامل باروری‏ با کاهش تراکم‏استخوان در زنان

ارتباط‏ عوامل باروری‏ با کاهش تراکم‏استخوان در زنان     مرضیه ساعی قره ناز [1] ، گیتی ازگلی [2] *، میرامیرآغداشی [3] ، فاطمه سلمانی [4]     تاریخ دریافت 01/07/1393 تاریخ پذیرش 03/09/1393     چکیده   پیش زمینه‏ و هدف: پوکی استخوان در زنان مشکل بهداشتی رو به افزایشی است که با عوارض غیرقابل جبرانی همراه است. با توجه به اهمیت فراوان نقش عوامل باروری بر روی تراکم استخوان زنان، مطالعه حاضر باهدف تعیین ارتباط عوامل باروری زنان با کاهش تراکم استخوان انجام گرفت.   مواد و روش‏ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی تعداد٢١۵ نفر از زنان٣٠ سال به ‏بالا که فاقد بیماری های مؤثر بر تراکم ‏استخوان بودند به روش نمونه‏گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه دوقسمتی حاوی اطلاعات دموگرافیک و چک لیست عوامل باروری (سن منارک، سن یائسگی، تعداد زایمان، تعداد سقط، مدت شیردهی، مدت مصرف قرص ضدبارداری خوراکی، مدت مصرف آمپول ضدبارداری) بود. میزان تراکم استخوان با فن dexa با استفاده از دستگاه هالوژیک در ناحیه l1-l4 و گردن استخوان ران محاسبه گردید. جهت آنالیز داده ها از نرم‏افزار spss ویرایش ١٧و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد.   یافته‏ها: یافته‏های این مطالعه نشان داد میانگین و انحراف معیار سن، قد، وزن و شاخص توده بدنی نمونه‏ها به ترتیب 4/8±36/54 سال و ۳٠/٦±۵۳/١۵۵ سانتیمتر و ٩۹/١٠±٠۵/٧٢ کیلوگرم و٦٤/٤±٨٨/٢۹ متر٢ /کیلوگرم بود، از بین افراد موردبررسی١٦٣(8/75درصد) نفر یائسه و ۵٢(2/24درصد) نفر غیر یائسه بودند. در این مطالعه مطابق مدل رگرسیون از بین عوامل باروری موردبررسی، تعداد زایمان تنها عامل پیش بینی کننده تی اسکور گردن استخوان ران و مهره‏های کمری در زنان یائسه موردمطالعه بود (05/0> p ) و مدت شیردهی با ضریب رگرسیون مثبت در ناحیه گردن استخوان ران در گروه زنان غیر یائسه و مدت مصرف قرص ضدبارداری با ضریب رگرسیون منفی در هر دو ناحیه موردبررسی در زنان غیر یائسه تفاوت آماری معناداری داشت (05/0> p ).   بحث ‏و نتیجه‏گیری: با توجه به نقش کلیدی عوامل باروری در تراکم استخوان زنان ضروری است تا در سنین باروری تدابیر و اقدامات بهینه ازنظر دریافت کلسیم و دیگر مواد مغذی و تعدیل شیوه زندگی زنان صورت گیرد تا با کمرنگ کردن نقش منفی عوامل باروری از عواقب گرانبار پوکی استخوان در سنین غیر باروری جلوگیری کرد.   کلیدواژه‏ها: تراکم‏استخوان، عوامل باروری، پوکی استخوان     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره دوازدهم، شماره دهم، پی درپی 63، دی 1393، ص 972-965   آدرس مکاتبه : دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تلفن:88202512-021   email:[email protected] m   [1] دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران   [2] دکترای بهداشت باروری، گروه مامایی وبهداشت باروری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران (نویسنده مسئول)   [3] فوق تخصص روماتولوژی، استادیار گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه   [4] دانشجوی دکترای تخصصی آمارزیستی، گروه آمارزیستی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران